هر ساله با آغاز فصل ثبت‌نام مدارس، دانش‌آموزان و والدین‌شان با صحنه‌ای مواجه می‌شوند که شاید نخستین درس واقعی زندگی باشد؛ درسی که نه در کلاس درس، بلکه در حیاط مدرسه و پشت میز ثبت‌نام آموخته می‌شود: تناقض میان حرف و عمل.
به گزارش هرمزگان گویا،وزارت آموزش و پرورش با صدور بیانیه‌های رسمی و پرطمطراق اعلام می‌کند: هیچ مدرسه‌ای حق دریافت وجه هنگام ثبت‌نام ندارد. اما در عمل، بسیاری از مدارس دولتی تا زمانی که والدین مبلغی تحت عنوان کمک به مدرسه پرداخت نکنند، از ثبت‌نام فرزندان‌شان خودداری می‌کنند. این کمک‌ها گاه به صورت مستقیم و گاه با عناوین غیررسمی مانند هزینه کلاس فوق‌برنامه، هزینه سرویس، یا هزینه تجهیزات آموزشی مطالبه می‌شود.
این تناقض آشکار، نه‌تنها اعتماد عمومی را نسبت به نهاد آموزش و پرورش خدشه‌دار می‌کند، بلکه نخستین مواجهه دانش‌آموز با واقعیت‌های تلخ جامعه است؛ جایی که قانون نوشته‌شده با رفتار اجرایی فاصله دارد. کودک در همان آغاز مسیر تحصیل درمی‌یابد که آنچه گفته می‌شود، الزاماً آن چیزی نیست که اجرا می‌شود.
چرا این اتفاق می‌افتد؟
کمبود بودجه در مدارس دولتی، بسیاری از مدیران را ناگزیر کرده است تا برای تأمین نیازهای آموزشی، به دریافت کمک‌های مالی از والدین روی آورند؛ اقدامی که برخلاف اصول عدالت آموزشی است. نبود نظارت مؤثر بر عملکرد مدارس و عدم برخورد جدی با متخلفان، موجب تثبیت این روند و گسترش آن در سطح کشور شده است. از سوی دیگر، بی‌تفاوتی نهادهای بالادستی نسبت به شکایات مردمی و فقدان پاسخ‌گویی مناسب، این چرخه ناعادلانه را تکرارپذیر و پایدار کرده است، به‌گونه‌ای که اعتماد عمومی به نظام آموزشی را با چالش جدی مواجه ساخته است.
نتیجه چیست؟
دانش‌آموزی که باید با شور و اشتیاق وارد مدرسه شود، با حس بی‌عدالتی و ناامیدی روبه‌رو می‌شود. والدینی که باید حامی فرزندشان باشند، درگیر چانه‌زنی با مدیر مدرسه می‌شوند. و نهادی که باید مظهر عدالت آموزشی باشد، به نماد بی‌اعتمادی بدل می‌گردد
پیشنهادها:
برای ارتقای عدالت آموزشی و اعتماد عمومی، ضروری است منابع مالی مدارس به‌صورت شفاف اعلام شده و دولت با تخصیص بودجه کافی، نیازهای اساسی آموزشی را تأمین کند. همچنین، ایجاد سامانه‌ای برای نظارت مردمی و دریافت گزارش‌های تخلفات مربوط به ثبت‌نام، می‌تواند نقش مؤثری در پیشگیری از سوءاستفاده‌ها و تقویت پاسخ‌گویی ایفا کند. در کنار این اقدامات، آموزش مدیران مدارس در زمینه حقوق شهروندی و اصول اخلاق حرفه‌ای، گامی مهم در جهت ارتقای فرهنگ سازمانی و حفظ کرامت خانواده‌ها خواهد بود.
در پایان، اگر قرار است آموزش و پرورش، سنگ‌بنای تربیت نسل آینده باشد، باید از همین نقطه شروع کنیم: هماهنگی میان گفتار و رفتار. نخستین درس دانش‌آموز نباید تناقض باشد، بلکه باید صداقت، عدالت و امید باشد.